Herinneringen aan Alexander Smit
Begin jaren tachtig, een zolderkamertje in Utrecht, we waren met z’n vijven. Iemand had me verteld dat daar een ‘meneer’ kwam praten, dat zou misschien wel iets voor mij zijn. Voor het eerst hoorde ik die avond iemand praten straight as an arrow, mijn oren waren gespitst, er ontging me geen woord. Na twee uur duizelde ik alle trappen af en naar buiten, zonder één herinnering aan datgene waarover deze avond gesproken was.
Zou dit nou een guru* zijn, dacht ik. Snel genoeg zou ik dat uitvinden. Vanaf die eerste avond zou ik er altijd zijn, absorberend als een spons. Waar hij was, was ik, de daaropvolgende tien jaar zou ik geen satsang overslaan. Hij zei me al gauw dat het me drie jaar zou kosten om tot ontwaken te komen. Dit leek me een onoverkomelijk lange tijd, drie jaar… Hij zei me ook dat ik zelf satsang zou gaan geven. De eerste voorspelling zou later een jarenlange oefening in geduld worden, die uiteindelijk transformeerde tot tijdloosheid.
Ook de laatste voorspelling is uitgekomen en hoewel mijn wezen opgelost is binnen een andere traditie, gaat er geen dag voorbij, dat ik de zegen van Alexander niet voel in mijn hart, zijn liefde alom.
Alexander Smit
Prajnaparamita
Wat een gouden tijden waren dat, zijn bijeenkomsten, zo kristalhelder, zo wijs, zo humoristisch. Wat hebben we onbedaarlijk gelachen. Zijn prachtige warme stem, zijn bulderende lach, wie zal dit ooit vergeten? Scherp ook waren zijn woorden: plagen, honen en spotten deed hij maar al te graag, maar altijd ingebed in cabaretesk entertainment en liefde. Temidden van dit alles werd mijn wezen dan altijd weer licht en tintelend en viel ik in een stille ontroering van her-innering.
Het zo kleine groepje op zijn bijeenkomsten – allemaal vijf gulden in een schaaltje, meestal wel genoeg voor zijn treinreis naar huis – dijde geleidelijk uit.
En toen kwam Baarn in beeld, het prachtige huis van Rama en Kitty Polderman. Twee avonden per week en vele weekenden hebben duizenden de weg weten te vinden naar die grote kamer, waar we met dertig in konden, maar met honderd zaten en waar we telkens weer genoten van betoverende gesprekken, grootse kennis en wijze woorden. Ademloos zat ik aan zijn voeten, spiritueel onderricht drinkend van het hoogste niveau – steeds verbijsterend en ontroerend – zo diep, zo hoog, zo gewoon. Opgenomen in de enorme stilte die Alexander omgaf, vielen m’n ogen dicht in een zee van zegeningen.
Rama genoot van Alexanders aanwezigheid. Hij stond vaak op de trap het geroezemoes te overzien van allen die zijn grote hall binnen stroomden. Hij vertelde over verschillende vormen van heling en over Vedanta*. Hij toonde ons zijn prachtige verzameling bonsai-boompjes en op speciale dagen ging hij voor ons goochelen.
Alexander liet ons de cultuur waaruit Advaita* was voortgekomen proeven, voelen en beluisteren. Hij leerde ons de Indiase keuken kennen, hij speelde sarod en hij nam ons mee in de klassieke Indiase muziek. Hij organiseerde muziekavonden en regelmatig gingen we met hem mee naar concerten. Nog voordat ik ook maar een voet op Indiase bodem had gezet, voelde ik me al zo vertrouwd met dit land door alles wat Alexander ons aanreikte, niet in de laatste plaats door zijn meesterlijke vertelkunst.
Voor velen zal Alexander een controversiële figuur blijven. Als ‘kind aan huis’ zag en hoorde ik veel. Alexander leefde grenzeloos en dit was spannend en meeslepend, maar dikwijls besprong me ook het gevoel ‘dit kun je niet maken’. Het was voor mij – en ik vermoed voor velen – bijna onontwarbaar om zijn grootse liefde te ervaren, maar ook zijn schokkend gebrek aan respect en integriteit. Dat dwong mij om steeds subtieler alle besef van scheiding te doorzien. Uiteindelijk is het voor mij volledige overgave geweest die alle ideeën over gedrag en integriteit heeft uitgevaagd. Ik ben dankbaar dat de liefde voor hem altijd volkomen is geweest en onaantastbaar.
Hoewel ik Alexander de laatste jaren van zijn leven nauwelijks meer gezien heb, ben ik nooit echt weggeweest. Dat bleek niet mogelijk te zijn. Zijn hart lag zo in het mijne. Hij heeft mijn leven helpen keren van ik naar Gij en voor zijn helende aanwezigheid en intense nabijheid ben ik hem immens dankbaar.
Hij had me gezegd dat hij 87 zou worden. Boef, om ’m zo vroeg al te smeren!
Dit is een tekst uit het boek ONTWAAK.
* Alexander Smit
Spiritueel leraar in Nederland in de laatste twee decennia van de 20e eeuw; leerling van Nisargadatta uit Mumbai; eerste guru van Prajnaparamita.
* Guru
Letterlijk ‘verwijderen van duisternis’. Gu betekent duister, ru betekent licht. (Spiritueel) leraar die de discipel leidt van duisternis naar licht.
* Vedanta
Sanskriet: het einde van de Veda’s (oudste heilige geschriften uit het hindoeïsme). Het einde van kennis, daar waar kennis overstroomt in weten door eigen ervaring.
* Advaita
Letterlijk ‘niet twee’. Advaita Vedanta: een non-dualistische spirituele weg, waarin gesteld wordt dat alleen het Absolute als essentieel beginsel bestaat en dat alle verschijningsvormen van het bestaan illusie zijn. Deze weg leidt van cognitieve kennis tot wijsheid die niet geweten kan worden, maar het weten zelf is.
Wil je de nieuwste satsang video's ontvangen?
Schrijf je in en ontvang satsang nieuws en de nieuwste videoclips van Prajnaparamita direct in je inbox.